Dây an toàn (hay còn gọi là dây đai an toàn) là một thiết bị an toàn bị động trên xe ô tô có tác dụng giữ chặt người ngồi trên xe, khi xe bị va chạm, gặp chấn động mạnh, sợi dây này sẽ kéo thân người trở lại, tránh bị văng, đập, tránh bị va chạm mạnh về phía trước qua đó đảm bảo an toàn nếu có xảy ra tai nạn giao thông.

Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), trường hợp xảy ra tai nạn, người ngồi ở ghế trước có thắt dây an toàn sẽ giảm được 45 đến 50% nguy cơ tử vong, giảm được 20 đến 45% nguy cơ bị thương nghiêm trọng; người ngồi ở vị trí ghế phía sau giảm được 25 đến 75% nguy cơ tử vong và bị thương. Ngược lại, người ngồi trên xe ô tô không thắt dây an toàn, khi xe lưu thông gặp tai nạn, người đó có nguy cơ bị văng khỏi xe cao gấp 30 lần và hơn 75% trường hợp bị văng khỏi xe có khả năng tử vong.

Lực lượng Cảnh sát giao thông kiểm tra kết hợp nhắc nhở người dân thực hiện việc thắt dây an toàn khi ngồi trên xe ô tô tham gia giao thông

Nghị định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt quy định: Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi không thắt dây an toàn khi điều khiển xe chạy trên đường, hành vi chở người trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy; phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với người được chở trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy. Như vậy, người điều khiển và người ngồi tại bất kỳ vị trí nào trên xe ô tô đều phải thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn).

Hiện nay, việc thắt dây an toàn đã được người lái xe chấp hành tốt, tuy nhiên những người ngồi ở các vị trí ghế còn lại trên xe ô tô thường chưa thực hiện nghiêm quy định thắt dây an toàn, nhất là các xe hợp đồng đưa đón hành khách, đưa đón học sinh, xe khách đường dài. Tình trạng này do một số người chưa hiểu hết ý nghĩa, tác dụng thực tế của dây an toàn được trang bị trên ô tô, cũng như chưa nhận thức rõ về những nguy hiểm nếu không thắt dây an toàn. Thực tế có những vụ tai nạn giao thông mà hậu quả nghiêm trọng một phần do người ngồi trên xe ô tô không thắt dây an toàn. Điển hình như vụ tai nạn giao thông xảy ra vào khoảng 9 giờ 00 phút ngày 14/11/2023, tại Km50+110 Quốc lộ 26 thuộc địa phận buôn M’Jam, xã Ea Trang, huyện M’Đrắk, tỉnh Đắk Lắk: Xe ô tô biển số 79A - 455.35 do anh Đinh Anh T (sinh năm 1999) điều khiển lưu thông trên Quốc lộ 26 theo hướng tỉnh Đắk Lắk đi tỉnh Khánh Hòa, trên xe chở 04 người gồm: Trần Quốc Cường (sinh năm 1986), Võ Văn Q (sinh năm 1988), Phạm Huỳnh Nhật T (sinh năm 1999) và Nguyễn H (sinh năm 1987). Khi lưu thông đến địa điểm trên thì tự đâm vào thanh chắn hộ lan phía bên phải theo chiều đi. Hậu quả làm 02 người chết, 01 người bị thương và 01 phương tiện hư hỏng; nguyên nhân sơ bộ ban đầu được xác định do người điều khiển xe ô tô thiếu chú ý quan sát gây ra tai nạn giao thông. Thiết nghĩ, nếu các nạn nhân trong vụ tai nạn trên có thắt dây an toàn khi ngồi trên xe ô tô thì có thể hậu quả không nghiêm trọng như vậy.

Điều 9 Luật Giao thông đường bộ 2008 đã quy định: “Xe ô tô có trang bị dây an toàn thì người lái xe và người ngồi hàng ghế phía trước trong xe ô tô phải thắt dây an toàn”. Tuy nhiên, thiết nghĩ, việc thắt dây an toàn khi di chuyển bằng xe ô tô không chỉ là đơn thuần là việc để không bị lực lượng chức năng xử phạt mà trước hết đó chính là một hành động giản đơn, thiết thực để bảo vệ tính mạng, sức khỏe của chính mỗi chúng ta trong những ngày Tết sắp đến, Xuân sắp về.