Tỉnh Đắk Lắk nằm ở trung tâm vùng Tây Nguyên, giữ vị trí chiến lược quan trọng về chính trị, kinh tế, quốc phòng và an ninh. Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và sự nỗ lực của địa phương, nền kinh tế của tỉnh liên tục giữ tốc độ tăng trưởng khá (bình quân ước đạt 7,91%/năm), cơ cấu kinh tế có sự dịch chuyển tích cực, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân không ngừng được cải thiện, nâng cao. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, tình trạng biến đổi khí hậu, giá cả thị trường một số loại nông sản chủ lực của tỉnh có nhiều biến động phức tạp, thiếu ổn định đã tác động, ảnh hưởng đến đời sống của một bộ phận người dân, nhất là các vùng chuyên canh cây công nghiệp. Bên cạnh đó, với hơn 33,4% dân số toàn tỉnh là người đồng bào DTTS, trình độ dân trí không đồng đều, một bộ phận còn bị tác động bởi tư tưởng “ly khai”, “tự trị”; cùng với đó, tình hình dân di cư tự do (chủ yếu là người đồng bào DTTS từ các tỉnh phía Bắc) đến địa bàn tỉnh một số thời điểm diễn biến phức tạp, kéo theo nhiều vấn đề phức tạp về ANTT, như: Tình trạng phá rừng, tranh chấp đất đai, tàng trữ, sử dụng súng tự chế, vật liệu nổ, săn bắt động vật hoang dã trái phép... đặt ra nhiều thách thức cho công tác phòng, chống tội phạm, bảo đảm ANTT trên địa bàn tỉnh.

Qua 15 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW ngày 22/10/2010 của Bộ Chính trị (khóa X) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới” trên địa bàn tỉnh, dưới sự chỉ đạo thường xuyên của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, HĐND, UBND và sự tham gia tích cực của các cấp, các ngành, sự hưởng ứng tích cực của quần chúng Nhân dân đã tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của toàn xã hội về nhiệm vụ phòng, chống tội phạm, tạo chuyển biến tích cực.

(1) Công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia phòng, chống tội phạm đã được quan tâm đẩy mạnh; xây dựng được nhiều mô hình, điển hình tiên tiến, tổ chức quần chúng tham gia phòng, chống tội phạm tại địa bàn cơ sở. Trong đó, Công an tỉnh đã thu thập, xây dựng trên 6.500 tin, bài, phóng sự, hình ảnh, gương người tốt, việc tốt về công tác đảm bảo ANTT; duy trì Chương trình truyền hình “An ninh, trật tự Đắk Lắk” trên Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh; tổ chức trên 15.600 buổi tuyên truyền, phát động phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ với khoảng 2,8 triệu lượt người tham dự. Xây dựng, duy trì 1.367 mô hình tại các khu dân cư, cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục; đáng chú ý, có 05 mô hình được Bộ Công an ghi nhận, đánh giá cao và nhân rộng toàn quốc. Tòa án nhân dân tỉnh đã công bố 18.919 bản án, quyết định của Tòa án trên Trang công bố bản án, quyết định của Tòa án theo quy định; đăng tải 1.566 tin bài liên quan đến các hoạt động chuyên môn của Tòa án hai cấp, thông tin pháp luật, chuyên mục tuyên truyền pháp luật trên Trang thông tin điện tử. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh tổ chức tuyên truyền các văn bản pháp luật, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm cho Nhân dân các vùng biên giới được 4.264 buổi với khoảng 48.840 lượt người tham gia; cấp phát 3.546 tờ rơi tuyên truyền các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước về công tác phòng, chống tội phạm, vượt biên xâm nhập, vi phạm quy chế biên giới, tranh chấp, lấn chiếm đất rừng; triển khai thực hiện hiệu quả mô hình “Thôn, buôn không có ma túy, tệ nạn” tại đại bàn các xã biên giới cùng với phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ an ninh biên giới”. Thành ủy, UBND thành phố Buôn Ma Thuột chỉ đạo lực lượng Công an tổ chức hơn 1.992 buổi tuyên truyền pháp luật về phòng, chống tội phạm cho hơn 161.034 lượt người tham dự; duy trì hoạt động của các Câu lạc bộ phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội...

Công an tỉnh Đắk Lắk tổ chức Hội nghị tuyên truyền pháp luật về an toàn vệ sinh thực phẩm. Nguồn ảnh: Công an tỉnh Đắk Lắk

(2) Triển khai hiệu quả công tác đấu tranh trấn áp các loại tội phạm trên địa bàn tỉnh. Các lực lượng chức năng mà nòng cốt là Công an tỉnh đã chủ trì xây dựng kế hoạch, tập trung đấu tranh với tội phạm hoạt động dưới dạng băng, nhóm, tội phạm hình sự nguy hiểm hoạt động lưu động, liên tuyến, liên tỉnh, tội phạm sử dụng vũ khí, vật liệu nổ gây án, tội phạm xâm hại trẻ em, tội phạm trong lứa tuổi chưa thành niên, tội phạm chống người thi hành công vụ, tội phạm kinh tế, tham nhũng, các đường dây vận chuyển, mua bán trái phép ma túy, tội phạm mua bán người… triển khai quyết liệt các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm trên địa bàn tỉnh. Kết quả:

- Điều tra làm rõ 20 vụ xâm phạm an ninh quốc gia; đáng chú ý là vụ việc xảy ra ngày 11/6/2023 tại huyện Cư Kuin, cơ quan An ninh điều tra đã khởi tố 100 bị can về các tội Khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân, Khủng bố, Che giấu tội phạm và Tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép; thu giữ 26 khẩu súng các loại, 03 lựu đạn, 2.534 viên đạn các loại, 1.244,8g thuốc nổ, 37 dao, 87 điện thoại các loại và nhiều tang vật khác có liên quan.

Lực lượng chức năng tổ chức truy bắt nhóm đối tượng khủng bố tại huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk. Nguồn ảnh: Công an nhân dân

- Số vụ phạm tội về TTXH đã được kiềm giảm. Từ 2010 đến nay, đã điều tra, khám phá 14.935 vụ xâm phạm TTXH. Đấu tranh triệt phá, làm tan rã 294 băng, nhóm tội phạm có tổ chức; triệt xóa 116 nhóm 509 đối tượng, 311 đối tượng hoạt động đơn lẻ, 67 cơ sở kinh doanh liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, trong đó có 147 vụ, 227 bị can về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự. Phát hiện, bắt giữ 20 vụ, 43 đối tượng mua bán người. Khởi tố, điều tra 125 vụ 490 bị can liên quan đến tội phạm sử dụng công nghệ cao. Triệt xóa 262 điểm, 1.242 đối tượng hoạt động mại dâm; 3.261 điểm, 17.604 đối tượng đánh bạc, tổ chức đánh bạc. Trong đó, giai đoạn 3 (từ 2020 đến nay) giảm cả về số vụ, số đối tượng, số người chết và số người bị thương so với 02 giai đoạn trước, cụ thể: Giảm 29,67% số vụ, 27,38 số đối tượng, 35,6% số người chết và 46,71% số người bị thương so với giai đoạn 2 (từ 2105 đến 2020); Giảm 35,32% số vụ, 31,19% số đối tượng, 63,51% số người chết và 49,5% số người bị thương so với giai đoạn 1 (từ 2010 đến 2015).

- Tội phạm, vi phạm pháp luật về kinh tế, môi trường, ma túy được phát hiện, bắt giữ nhiều hơn qua từng giai đoạn. Đã phát hiện, xử lý 6.189 vụ, 6.554 đối tượng vi phạm pháp luật về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu; 5.421 vụ, 5.301 cá nhân, 309 tổ chức vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm. Toàn tỉnh đã phát hiện, bắt giữ: 3.030 vụ 4.248 đối tượng vi phạm pháp luật về ma tuý, thu giữ 17,034 kg Heroine; 253,924 kg ma túy tổng hợp; 4,139 kg thuốc phiện; 282,197 kg cần sa; 19 khẩu súng tự chế cùng nhiều đồ vật, tài sản khác có liên quan. Trong đó, số vụ phạm tội về kinh tế, buôn lậu giai đoạn 2 tăng 20,85% so với giai đoạn 1, giai đoạn 3 tăng 30,58% so với giai đoạn 2; Số vụ án khởi tố mới về tội phạm về môi trường Giai đoạn 2 tăng 15,38% so với giai đoạn 1, giai đoạn 3 tăng 66,67%. Riêng đối với tội phạm ma túy Giai đoạn 2 tăng 50,52% so với giai đoạn 1, giai đoạn 2 tăng 36,08% so với giai đoạn 2.

- Đã tập trung điều tra khám phá kịp thời các vụ án nghiêm trọng về hình sự, kinh tế, tham nhũng và ma túy; tỷ lệ giải quyết tin báo, điều tra khám phá án nói chung và tỷ lệ điều tra khám phá án rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng hằng năm đều đạt tỷ lệ cao. Tỷ lệ giải quyết tin báo chung đạt 97,97% (trong đó, giai đoạn 1 đạt 97,59%; giai đoạn 2 đạt 98,42%; giai đoạn 3 đạt 97,89%); Tỷ lệ giải quyết án chung đạt 88,57% (giai đoạn 1 đạt 93,02%; giai đoạn 2 đạt 87,51%; giai đoạn 3 đạt 84,7%).

Cơ quan điều tra các cấp thụ lý điều tra 21.838 vụ, 40.213 bị can; trong đó khởi tố mới 19.967 vụ, 36.813 bị can. Kết luận điều tra chuyển Viện Kiểm sát đề nghị truy tố 19.342 vụ, 38.232 bị can. Bắt, vận động đầu thú, thanh loại 2.024 đối tượng truy nã, trong đó có 747 đối tượng nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm. Viện kiểm sát nhân dân hai cấp đã thực hiện quyền công tố, kiểm sát điều tra 19.236 vụ, 35.867 bị can; đã giải quyết 18.186 vụ, 35.154 bị cáo, đạt tỷ lệ 94,51%. Tòa án nhân dân hai cấp đã thụ lý 25.523 vụ án hình sự, 49.413 bị cáo, đã giải quyết 24.902 vụ, 47.987 bị cáo, trong đó đã giải quyết theo thủ tục sơ thẩm 18.922 vụ, 37.973 bị cáo, giải quyết theo thủ tục phúc thẩm 5.943 vụ, 9.962 bị cáo; đã đưa ra xét xử lưu động 1.366 vụ án tại địa phương nơi xảy ra tội phạm; phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tổ chức 1.496 phiên tòa rút kinh nghiệm.

Kết quả trên đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành tốt các mục tiêu nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn tỉnh./.