Thời gian gần đây, Bộ Công an đã triển khai việc lấy ý kiến đóng góp của nhân dân đối với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 thông qua ứng dụng định danh điện tử VneID, đây là một bước đi quan trọng trong quá trình phát huy dân chủ, tăng cường tương tác giữa Nhà nước và nhân dân bằng phương tiện công nghệ hiện đại. Tuy nhiên, chính trong bối cảnh này, các đối tượng xấu đã lợi dụng sự kiện, giả danh cán bộ Công an, chủ động liên hệ với người dân qua điện thoại, đưa ra yêu cầu tải ứng dụng “VNeID giả mạo” với giao diện gần giống thật để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Theo ghi nhận của Cơ quan Công an, các cuộc gọi giả danh thường mang giọng điệu đe dọa, gây tâm lý hoang mang, buộc người nghe phải làm theo hướng dẫn một cách thụ động. Các đối tượng yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân, gửi đường link chứa phần mềm độc hại dưới tên gọi “VNeID” - thực chất là công cụ để chiếm quyền điều khiển thiết bị từ xa. Khi người dùng làm theo, chúng có thể dễ dàng truy cập vào dữ liệu cá nhân, chiếm đoạt mã OTP và thực hiện chuyển tiền từ các ứng dụng ngân hàng mà nạn nhân đang sử dụng.

Dù hình thức này không mới và đã từng được Cơ quan Công an cảnh báo từ những năm trước nhưng trong bối cảnh cả nước đang triển khai việc lấy ý kiến nhân dân qua nền tảng số, các đối tượng lừa đảo tiếp tục lợi dụng chiêu trò cũ với quy mô tinh vi hơn, giao diện giả mạo hoàn thiện hơn, khiến không ít người dân sập bẫy. Nhiều trường hợp khi phát hiện ra sự việc thì tài khoản ngân hàng đã bị rút sạch, tiền chuyển qua nhiều lớp tài khoản trung gian khiến việc truy vết, thu hồi gặp nhiều khó khăn. Có nạn nhân mất hàng chục triệu đồng chỉ sau vài phút tải ứng dụng giả và thực hiện thao tác theo hướng dẫn.

Để phòng ngừa các hành vi lừa đảo sử dụng công nghệ cao, bảo đảm an toàn thông tin cá nhân và quyền được tham gia góp ý Hiến pháp của người dân, Công an tỉnh khuyến cáo:

* Người dân nếu chưa cài đặt và kích hoạt tài khoản định danh điện tử trên VNeID nên đến trực tiếp Cơ quan Công an nơi cư trú để được hướng dẫn chính thống, đảm bảo thực hiện đúng các bước xác thực tài khoản ở mức độ 1 hoặc 2, đồng thời tích hợp giấy tờ cần thiết vào tài khoản định danh.

* Trong trường hợp đã vô tình cài đặt ứng dụng VNeID giả mạo, cần nhanh chóng gỡ bỏ ứng dụng, khóa tài khoản ngân hàng, đổi mật khẩu các ứng dụng tài chính và khôi phục cài đặt gốc điện thoại để ngăn chặn nguy cơ tiếp tục bị xâm nhập.

* Chỉ cài đặt ứng dụng VNeID từ các kho ứng dụng chính thức như App Store (đối với iOS) và CH Play (đối với Android). Tuyệt đối không truy cập vào các đường link lạ, không cung cấp mã OTP hay mật khẩu ngân hàng cho bất kỳ ai, kể cả người tự xưng là cán bộ cơ quan chức năng.

Ngoài ra, người dân cần chủ động nâng cao hiểu biết về an ninh mạng, chia sẻ thông tin cảnh báo cho người thân, bạn bè, nhất là người cao tuổi, người ít tiếp xúc với công nghệ, để cùng nhau phòng ngừa các hành vi lừa đảo. Trường hợp phát hiện bị lừa, người dân cần nhanh chóng thu thập các bằng chứng liên quan như: hình ảnh ứng dụng giả mạo, nội dung tin nhắn trao đổi, số điện thoại đối tượng liên hệ, sao kê tài khoản ngân hàng… Sau đó, đến ngay Cơ quan Công an gần nhất để trình báo, cung cấp thông tin và được hướng dẫn xử lý kịp thời./.