Ngày 24/6/2020, Bộ Công an hoàn thành dự thảo Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; quy định về vị trí, chức năng, nguyên tắc hoạt động, nhiệm vụ, quyền hạn, quan hệ phối hợp, xây dựng lực lượng, bồi dưỡng, hỗ trợ, bảo đảm điều kiện hoạt động của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự (ANTT) ở cơ sở và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Bộ trưởng Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo với Công an xã bán chuyên trách xã Gia Vân, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình

Dự thảo Luật gồm 06 chương 36 điều; áp dụng đối với lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở (dân phố, dân phòng, Công an xã bán chuyên trách kết thúc nhiệm vụ Công an xã); cơ quan, tổ chức, công dân Việt Nam; tổ chức, cá nhân nước ngoài cư trú, hoạt động trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác thì áp dụng điều ước quốc tế đó.

Theo đó, dự thảo Luật xác định lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở là lực lượng quần chúng tự nguyện, làm nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, bảo vệ ANTT, an toàn xã hội trên địa bàn xã, phường, thị trấn; có chức năng triển khai các yêu cầu công tác bảo vệ ANTT, an toàn xã hội, phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và các vi phạm pháp luật khác về ANTT theo chỉ đạo, quản lý, hướng dẫn, kiểm tra của cơ quan Công an có thẩm quyền.

Dự thảo Luật này cũng đã quy định cụ thể về tiêu chuẩn tham gia lực lượng bảo vệ ANTT ở cơ sở, như sau: “Công dân Việt Nam từ đủ 18 tuổi trở lên, có đủ các tiêu chuẩn dưới đây thì được xem xét, tuyển chọn vào lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở nơi mình cư trú:

- Có trình độ học vấn theo quy định của Bộ trưởng Bộ Công an.
- Bản thân và gia đình chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú.
- Có đủ sức khỏe theo xác nhận của cơ sở y tế từ cấp huyện trở lên.
- Có nơi cư trú ổn định tại địa bàn nơi tuyển chọn vào lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.
- Lý lịch rõ ràng, phẩm chất đạo đức tốt, không có tiền án, tiền sự; không phải là người đang chấp hành án hình sự tại cộng đồng hoặc đang chấp hành một trong các biện pháp xử lý hành chính.
- Có đơn tự nguyện tham gia lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở”.

Đối với nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở, dự thảo Luật điều chỉnh theo hướng thống nhất nhiệm vụ, quyền hạn của các lực lượng bảo vệ dân phố, dân phòng, Công an xã bán chuyên trách thành nhiệm vụ chung của lực lượng bảo vệ ANTT ở cơ sở bảo đảm phù hợp với trình độ, năng lực và thể hiện rõ tính chất là “lực lượng tham gia hỗ trợ”, tránh trùng lặp với nhiệm vụ, quyền hạn của Công an xã, phường, thị trấn chính quy và chính quyền địa phương. 

Ngoài ra, Bộ Công an chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở. Đồng thời, phổ biến, giáo dục và tổ chức thực hiện pháp luật về lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở. Chỉ đạo, quản lý, hướng dẫn, kiểm tra nghiệp vụ đối với lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở; quy định số lượng, chủng loại công cụ hỗ trợ, tiêu chuẩn, định mức về cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị, công cụ hỗ trợ trang bị cho lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở./.