Thời gian gần đây, hiện tượng trẻ vị thành niên tự chế tạo và sử dụng pháo đang ngày càng nhiều trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk nói riêng và cả nước nói chung. Sự tò mò và thiếu hiểu biết về mức độ nguy hiểm của việc làm này đã dẫn đến nhiều tai nạn thương tâm và gây hậu quả nghiêm trọng. Do đó, việc nâng cao cảnh giác và nhận thức cho người dân, đặc biệt là sự quan tâm giám sát của các bậc phụ huynh đối với con em mình là vô cùng cấp thiết hiện nay.

Việc tự chế tạo pháo không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn đặt bản thân và những người xung quanh vào nguy hiểm. Những nguy cơ tiềm ẩn và tai nạn có thể xảy ra bất cứ lúc nào phải kể đến như việc gây cháy nổ, vì pháo được chế tạo từ những nguyên liệu dễ cháy nổ nên khi không được kiểm soát chặt chẽ có thể gây ra những vụ cháy lớn; Gây thương tích nghiêm trọng: Sức ép từ vụ nổ có thể gây bỏng, gãy xương hoặc thậm chí gây thiệt hại về tính mạng; Gây tổn hại về tài sản: Cháy nổ từ pháo có thể phá hủy nhà cửa, đồ đạc, vật dụng và nhiều tài sản có giá trị khác.

Thực tế cho thấy càng đến thời điểm giáp tết, việc mua bán, chế tạo, sử dụng trái phép pháo nổ càng diễn biến phức tạp. Đặc biệt, thời gian qua trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã ghi nhận nhiều trường hợp học sinh học cách chế tạo pháo từ mạng xã hội, dẫn đến những vụ tai nạn thương tâm, cụ thể như: vụ việc xảy ra vào lúc 22h đêm ngày 18/12/2024, cháu  H.V.P (sinh năm 2010, trú tại huyện Ea H’leo, tỉnh Đắk Lắk) được đưa đến Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên cấp cứu trong tình trạng dập nát bàn tay trái, bị thương ở mắt phải do pháo nổ. Do vết thương quá nặng, các bác sĩ đã phải cắt bỏ 3 ngón tay ở bàn tay trái của bệnh nhi; hay một vụ việc khác xảy ra vào chiều 14/12/2024, sau khi tìm hiểu cách chế tạo pháo trên mạng xã hội, ba em gồm: L.B.H, P.C.H, L.H.A.N (cùng học lớp 6, Trường THCS Trần Hưng Đạo, xã Tam Giang, huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk) đã mua diêm về chế tạo pháo nhưng không may phát nổ khiến 3 em học sinh bị thương ở nhiều nơi, nhiều mảnh thủy tinh găm vào người, trong đó có 1 em bị dập nát ngón tay;…

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc trẻ vị thành niên tham gia chế tạo pháo, nhưng nguyên nhân chính thường là do sự tò mò của trẻ muốn thử nghiệm, khám phá những điều mới lạ và được thể hiện bản thân; hai là thiếu sự quan tâm và giám sát từ phụ huynh tạo điều kiện cho trẻ tự do thực hiện các hành vi gây nguy hiểm cho bản thân và xã hội. Đặc biệt là, sự ảnh hưởng từ môi trường mạng xã hội, vì hiện nay không khó để tìm kiếm các video, clip hướng dẫn chế tạo pháo tràn lan trên mạng xã hội, đã thu hút sự quan tâm của giới trẻ, tiềm ẩn nguy cơ gây mất ANTT.

Hình ảnh các vật liệu chế tạo pháo nổ được rao bán tràn lan trên mạng xã hội

Việc chế tạo và sử dụng pháo là vô cùng nguy hiểm, tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra những vụ tai nạn thương tâm và là hành vi vi phạm pháp luật. Do đó, mỗi người dân cần nâng cao ý thức, cùng chung tay bảo vệ sự an toàn cho bản thân, gia đình, con em mình và cộng đồng. Phụ huynh và nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục và giám sát trẻ, giúp trẻ hiểu rõ hậu quả và tránh xa những hành vi nguy hiểm này.

Hiện nay, lực lượng Công an tỉnh đang tăng cường triển khai các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, đảm bảo ANTT và ATXH trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025 nhằm đảm bảo để người dân được đón tết cổ truyền yên vui, an toàn, lành mạnh. Trong những ngày đầu ra quân thực hiện đợt cao điểm, công an một số địa phương đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc trẻ vị thành niên tự chế tạo pháo nổ, điển hình như: Công an huyện Krông Ana đã phát hiện, ngăn chặn nhiều nhóm học sinh chế tạo pháo nổ trái phép, thu giữ 8,285kg hóa chất và nhiều vật dụng để chế tạo pháo nổ; Công an huyện Krông Pắc đã phát hiện 7 vụ và 10 đối tượng có hành vi tàng trữ, mua bán, vận chuyển, chế tạo pháo nổ; Công an xã Ea Kao, TP Buôn Ma Thuột phát hiện hai học sinh là NVHH và NMH (cùng 14 tuổi) đang tự chế pháo nổ; Công an xã Ea Kao đã thu giữ 64 viên pháo bi, 42 quả pháo ống, hai quả pháo cối, cùng nhiều vật dụng, tiền chất khác liên quan vụ việc; Công an huyện Ea Kar kịp thời phối hợp với trường THCS Nguyễn Văn Trỗi, ở xã Ea Đar phát hiện, ngăn chặn 12 em học sinh và 2 thanh thiếu niên có hành vi chế tạo pháo nổ trái phép, qua đó đã thu giữ 17,5 kg hóa chất các loại, hơn 100 quả pháo nổ tự chế, trong đó có quả pháo nổ nặng hơn 1kg;…

Để ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng trên, cần sự chung tay vào cuộc của các cấp, các ngành, nhà trường, gia đình và toàn xã hội; trong đó cần tập trung vào những vấn đề sau:

Một là, tăng cường giáo dục cho trẻ vị thành niên: Cung cấp kiến thức về nguy cơ và hậu quả của việc chế tạo pháo cho trẻ em thông qua các buổi tuyên truyền tại trường học và cộng đồng.

Hai là, tăng cường sự giám sát từ gia đình: Phụ huynh cần dành nhiều thời gian hơn để quan tâm và giám sát hoạt động của con em mình, khi trẻ có biểu hiện nghi vấn liên quan đến mua bán vật dụng chế tạo pháo nổ cần ngăn chặn kịp thời.

Ba là, Phối hợp giữa các cơ quan chức năng: Kêu gọi sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, lực lượng Công an và chính quyền địa phương để tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm./.