Chiến tranh đã lùi xa, đất nước đã thống nhất qua gần nửa thế kỷ, tiếng bom, đạn tưởng như đã không còn là nỗi ám ảnh của biết bao người dân Việt Nam. Thế nhưng, hoà trong không khí yên bình, cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc, thì ở đâu đó vẫn có những tiếng nổ vang trời, kèm với nó là những tiếng la khóc thất thanh, leo lắt, ai oán. Đó chính là những âm thanh do những vụ nổ mìn tự chế gây ra. Biết bao gia đình phải chịu cảnh tang thương, mất mát: vợ mất chồng, cha mẹ mất con, ông bà mất cháu, gia đình chia ly người thân trong nước mắt. Dẫu biết nguy hiểm, bị pháp luật nghiêm cấm, song có những người vẫn âm thầm tìm mọi cách lén lút chế tạo trái phép những khối thuốc nổ, mìn tự chế vì những mục đích khác nhau như: đánh cá, bán cho người khác để kiếm lợi nhuận, hay đôi khi chỉ là sự tò mò, nghịch ngợm của một số thanh niên trẻ, để rồi đánh cược mạng sống của bản thân và cả tính mạng của người thân trong gia đình cho “tử thần”.

Với sự phát triển mạnh mẽ của mạng internet, không khó để mua được những nguyên liệu cần thiết để chế tạo được thuốc nổ, mìn tự chế. Qua nhiều kênh khác nhau, với từ khoá “chế tạo thuốc nổ” trên trang tìm kiếm Google, một người bình thường có thể dễ dàng tìm kiếm được nhiều công thức pha chế, trộn lẫn các nguyên liệu theo tỉ lệ, cách đóng gói thành phẩm để có thể sử dụng với mức độ sát thương khác nhau.

Các loại hóa chất là tiền chất làm nguyên liệu chế tạo thuốc nổ (Nguồn internet)

Tính từ đầu năm 2019 đến nay, trên cả nước đã có rất vụ việc xảy ra có liên quan đến hành vi chế tạo, tàng trữ trái phép vật liệu nổ, đặc biệt là thuốc nổ tự chế. Trong đó, hầu hết các vụ việc có hậu quả để lại thì nạn nhân cũng chính là người trực tiếp là người chế tạo. Mặc dù các tiền chất trên Chính phủ đã có quy định trong danh mục các chất bị hạn chế kinh doanh, song ở các cửa hàng hoá chất vẫn cố tình bán các tiền chất trên để kiếm lời, các tiền chất này chỉ bị hạn chế kinh doanh vì ngoài tác dụng chế tạo thuốc nổ, chúng còn nhiều tác dụng khác.

Tuy nhiên, với đặc tính hút ẩm, dễ bén lửa, các khôí thuốc nổ tự chế thường đặc biệt nguy hiểm, dễ phát nổ hơn so với các loại thuốc nổ khác như thuốc nổ công nghiệp, thuốc nổ dẻo (C4),... Do đó, việc tự ý chế tạo thuốc nổ để làm mìn tự chế đang trở thành mối nguy hiểm vô cùng lớn, là “mối thảm hoạ” rình rập có thể ập đến với bất cứ lúc nào, bất cứ ai, kể cả những người vô tình xuất hiện hay ở gần khu vực nổ.

Điển hình, sáng ngày 13/02/2019, Công an huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai đã tiến hành xác minh, làm rõ vụ việc anh Siu Văn Đảng (27 tuổi, trú tại xã Ia Me, huyện Chư Prông) đem quả mìn do anh tự chế đến con suối gần nhà để đánh cá. Khi châm lửa đốt dây cháy chậm thì quả mìn bỗng dưng phát nổ. Hậu quả khiến anh Đảng bị đa chấn thương khắp cơ thể, mất ngón tay trên bàn tay phải, rất may là không ảnh hưởng đến tính mạng.

Ảnh minh họa

Hay mới đây nhất, vào ngày 22/02/2019, trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã xảy ra một vụ nổ lớn được dư luận hết sức quan tâm, đó là vụ nổ mìn tự chế xảy ra tại nhà của anh Tô Mạnh Tường (23 tuổi, trú tại thôn 3, xã Ya Tờ Mốt, huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk). Cụ thể, trưa ngày 22/02/2019, Vi Việt Quang (16 tuổi, trú tại xã Ya Tờ Mốt, huyện Ea Súp, người quen của Tường) mang 01 quả mìn do Quang tự chế tạo bằng cách mua các nguyên liệu và học cách chế tạo thông qua mạng internet đến nhà anh Tường. Sau đó, vì quên gắn dây cháy chậm nên Quang rủ Tường dùng chiếc đũa gỗ để đục lỗ trên quả mìn. Tuy nhiên, khi đục lần thứ hai thì quả mìn phát nổ tại chỗ. Hậu quả của vụ nổ đã làm 04 người bị thương gồm: Tường, vợ Tường, chị gái của Tường và người thân quen trong gia đình. Trong đó, cá nhân anh Tường bị mất một phần cánh tay trái, mất ngón tay giữa của bàn tay phải, đa chấn thương toàn thân; riêng Quang bị mất 2 cánh tay, hỏng 2 mắt, bị thương toàn thân do mảnh nổ của quả mìn gây ra. Hiện, vụ việc đang được cơ quan chức năng tiến hành điều tra làm rõ.

Hiện trường vụ nổ mìn tự chế xảy ra ngày 22/02/2019 tại nhà anh Tô Mạnh Tường, 23 tuổi, trú ở thôn 3, xã Ya Tờ Mốt, huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk (Ảnh: CA ĐắK Lắk)

Mặc dù lực lượng Công an và chính quyền địa phương thường xuyên nhắc nhở, vận động, tuyên truyền đến các hộ dân việc nghiêm cấm chế tạo, tàng trữ, sử dụng trái phép vật liệu nổ, trong đó có cả thuốc nổ công nghiệp và thuốc nổ tự chế. Tuy nhiên, với việc kinh doanh chưa được kiểm soát, quản lý chặt chẽ, dễ dàng mua hòa chất và chế tạo, cộng với sự phớt lờ, coi thường pháp luật, thiếu quan tâm của gia đình và người thân, vấn nạn mang tên “thuốc nổ tự chế - mìn tự chế” vẫn đang len lỏi trong các địa bàn dân cư. Bên cạnh đó, với đặc tính dễ làm, mức độ sát thương cao, rất nhiều đối tượng xấu cũng đã lợi dụng tính chất này để thực hiện hành vi phạm tội: đe dọa cướp tài sản, cài mìn phá huỷ cơ sở vật chất, giết người hay kể cả tự sát, tạo nên mối nguy hiểm lớn cho xã hội, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự.

Thiết nghĩ, trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần có những hành động cụ thể hơn, quyết liệt hơn trong việc quản lý các chất hoá học là tiền chất chế tạo thuốc nổ; đồng thời, chính quyền địa phương, nhất là ở cơ sở cần thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động cho các tầng lớp Nhân dân nâng cao nhận thức, hiểu rõ được mức độ nguy hiểm và hậu quả tác hại của thuốc nổ, mìn tự chế gây ra, từ đó ngăn chặn, đẩy lùi những vụ việc đáng tiếc xảy ra./.

Y Then Niê