Từ nhiều năm nay, cứ mỗi dịp Tết đến, Xuân về thì tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến pháo nổ lại diễn ra phổ biến tại hầu hết các địa phương trong cả nước. Đắk Lắk được đánh giá là một trong những địa bàn trọng điểm phức tạp về tình trạng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ. Trong những năm qua, mặc dù Công an tỉnh Đắk Lắk cũng như các lực lượng chức năng đã tăng cường công tác phòng ngừa, kịp thời phát hiện, xử lý nhiều vụ vi phạm liên quan đến pháo, tuy nhiên, tình hình vẫn tiếp tục có chiều hướng diễn biến phức tạp.

Thực tiễn công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật cho thấy nguồn gốc pháo chủ yếu từ nước ngoài, được các đối tượng vận chuyển vào tiêu thụ trong nước. Năm 2021 và 2022 là thời điểm tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn đang bùng phát mạnh mẽ trên phạm vi cả nước nên các cửa khẩu, đường mòn, lối mở khu vực biên giới được kiểm soát rất chặt chẽ, tuy nhiên số vụ việc được phát hiện, bắt giữ vẫn không ngừng tăng lên qua từng năm. Cụ thể, thời điểm Tết năm 2021 và 2022, Công an tỉnh Đắk Lắk đã phát hiện, bắt giữ 110 vụ - 126 đối tượng vận chuyển, mua bán, tàng trữ trái phép các loại pháo nổ, thu giữ tổng cộng hơn 1.214kg pháo nổ, 4,71kg tiền chất dùng để chế tạo pháo và nhiều đồ vật, tài liệu liên quan. Trong đó, năm 2021 đã phát hiện, bắt giữ 37 vụ 43 đối tượng; năm 2022 đã đã phát hiện, bắt giữ 73 vụ - 83 đối tượng (gần gấp đôi so với năm 2021). Ngoài ra, Công an toàn tỉnh cũng lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính đối với 182 trường hợp đốt pháo trái phép.

Đáng chú ý, đã phát hiện, bắt giữ và xử lý hình sự một số vụ vi phạm có tính chất nghiêm trọng, thu giữ lượng lớn pháo nổ, điển hình như: Ngày 05/02/2021, Công an huyện Ea H’Leo bắt giữ đối tượng Trần Mai Toàn (trú huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk) đang điều khiển xe ô tô vận chuyển 241kg pháo nổ từ cửa khẩu Lệ Thanh (thuộc tỉnh Gia Lai) về địa bàn Đắk Lắk để tiêu thụ; qua kiểm tra phát hiện trên người của Trần Mai Toàn còn cất giấu 01 khẩu súng và 04 viên đạn. Tiếp đến, ngày 08/01/2022, Công an tỉnh bắt giữ 02 đối tượng là Phan Văn Hoàn và Trần Kim Từ (cùng trú xã Ea Kly, huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk) về hành vi mua bán và tàng trữ hơn 39,8kg pháo nổ các loại. Đối tượng Trần Kim Từ khai nhận đã lên mạng Internet và tìm mua toàn bộ số pháo nêu trên đưa về tỉnh Đắk Lắk để bán lại kiếm tiền lời.

Số pháo và súng thu giữ trong vụ bắt giữ Trần Mai Toàn

Đối với các vụ việc đã bắt giữ nêu trên, Công an tỉnh Đắk Lắk đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra làm rõ, xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Thời điểm hiện tại, tuy chưa thực sự bước vào cao điểm về pháo, tuy nhiên mới đây nhất, ngày 13/11/2022, Công an tỉnh Lâm Đồng đã phát hiện, bắt giữ 04 đối tượng gồm Man Văn Tự, Phạm Anh Tịnh, Lê Đình Sang và Nguyễn Thị Phương Thảo (trong đó Lê Đình Sang đã có 01 tiền án và hiện đăng bị Công an tỉnh Lâm Đồng ra quyết định truy nã về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản) về hành vi vận chuyển 986 bánh pháo hoa nổ, tổng trọng lượng 1.774kg. Ngoài ra, lực lượng chức năng một số địa phương cũng đã phát hiện, bắt giữ một số vụ vận chuyển, mua bán, tàng trữ trái phép các loại pháo nổ. Đây giống như phát súng báo hiệu sự nổi lên tội phạm, vi phạm pháp luật về pháo trong dịp cuối năm.

Cũng cần phải nhắc lại rằng, pháp luật nước ta có quy định các chế tài xử phạt rất nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến pháo nổ. Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ “Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình” quy định mức xử phạt cao nhất đối với các hành vi phạm liên quan đến pháo lên tới 40 triệu đồng. Nếu gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm còn có thể bị xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) với mức phạt lên đến 15 năm tù; người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Các hành vi liên quan đến pháo bị pháp luật nghiêm cấm (ảnh minh họa)

Để ngăn chặn việc mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng pháo trái phép trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, cùng với việc đồng loạt ra quân triển khai thực hiện đợt Cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh trật tự trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, Giám đốc Công an tỉnh cũng yêu cầu Công an các đơn vị, địa phương nắm, dự báo sát tình hình, quyết liệt triển khai thực hiện có hiệu quả các giải pháp phòng ngừa, tập trung ngăn chặn tình trạng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng pháo trái phép; tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương huy động sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể và quần chúng nhân dân tham gia phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến pháo. Giao trách nhiệm cho thủ trưởng các đơn vị, địa phương trong thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp kiềm giảm tội phạm và vi phạm pháp luật về pháo, đồng thời chịu trách nhiệm trước Giám đốc nếu để tình hình diễn biến phức tạp tại đơn vị, địa phương do mình quản lý./.