Hiện nay, tại nhiều địa phương, tình trạng học sinh – lứa tuổi chưa đủ điều kiện – điều khiển xe mô tô, xe máy điện, xe đạp điện độ chế với tốc độ cao, lạng lách, đánh võng, đi hàng 2, hàng 3 trên đường… đang diễn ra ngày càng phổ biến và đáng báo động. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông nghiêm trọng, đe doạ an toàn tính mạng không chỉ của chính các em mà còn của người khác.

Hiểm hoạ khôn lường từ những hành vi vi phạm

Thực tế đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông thương tâm liên quan đến học sinh, mà nguyên nhân chính xuất phát từ: Tự ý độ chế xe đạp điện, nâng công suất, tăng tốc độ tối đa vượt quá giới hạn cho phép. Chưa đủ tuổi, chưa có giấy phép lái xe, nhưng vẫn điều khiển xe mô tô, xe gắn máy. Không đội mũ bảo hiểm, chở 2, chở 3, đi hàng ngang, lạng lách, vượt ẩu, bốc đầu xe. Sử dụng điện thoại, tai nghe khi điều khiển phương tiện.

Điển hình: Ngày 15/9, tại Km143+900, Quốc lộ 26 (đoạn qua phường Tân An, tỉnh Đắk Lắk), xe đạp điện do em N.S.N. (học sinh lớp 10) điều khiển đang rẽ trái sang đường đã xảy ra va chạm với xe máy làm 3 người bị thương, được người dân đưa vào Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên cấp cứu, sau đó, em N.S.N. do bị chấn thương nặng đã tử vong. Trước đó, ngày 23/6, tại đường Đông Trường Sơn (đoạn qua huyện M'Đrắk, tỉnh Đắk Lắk), 4 em nhỏ đi trên 1 xe đạp điện lưu thông từ đường nhỏ ra đường Đông Trường Sơn đã tông vào 1 chiếc xe đầu kéo rồi ngã xuống đường, hậu quả làm 02 em tử vong tại chỗ, 02 em bị thương…

Mức xử phạt theo quy định

Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính Phủ:

- Phạt cảnh cáo người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy hoặc điều khiển xe ô tô, điều khiển xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ và các loại xe tương tự xe ô tô.

- Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi điều khiển xe mô tô có dung tích xi- lanh từ 50 cm3 trở lên hoặc có công suất động cơ điện từ 04 kW trở lên.

- Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với người điều khiển xe mô tô hai bánh có dung tích xi-lanh đến 125 cm3 hoặc có công suất động cơ điện đến 11 kW và các loại xe tương tự xe mô tô không có giấy phép lái xe hoặc sử dụng giấy phép lái xe đã bị trừ hết điểm hoặc sử dụng giấy phép lái xe không do cơ quan có thẩm quyền cấp, giấy phép lái xe bị tẩy xóa, giấy phép lái xe không còn hiệu lực, giấy phép lái xe không phù hợp với loại xe đang điều khiển.

- Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với người điều khiển xe mô tô hai bánh có dung tích xi-lanh trên 125 cm3 trở lên hoặc có công suất động cơ điện trên 11 kW, xe mô tô ba bánh có giấy phép lái xe nhưng không phù hợp với loại xe đang điều khiển; Không có giấy phép lái xe hoặc sử dụng giấy phép lái xe đã bị trừ hết điểm, giấy phép lái xe không do cơ quan có thẩm quyền cấp, giấy phép lái xe bị tẩy xóa, giấy phép lái xe không còn hiệu lực.

Ngoài ra, chủ phương tiện còn bị:

- Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 16.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô, các loại xe tương tự xe gắn máy thực hiện hành vi vi phạm giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện theo quy định tại khoản 1 Điều 56 của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ điều khiển xe tham gia giao thông (bao gồm cả trường hợp người điều khiển phương tiện có giấy phép lái xe nhưng đang trong thời gian bị tước quyền sử dụng).

Trường hợp gây tai nạn nghiêm trọng, chủ phương tiện cũng có thể bị xử lý hình sự liên quan đến hành vi giao hoặc để xe cho người không đủ điều kiện điều khiển tham gia giao thông.